Bescherming van design: Decathlon behoudt EU-model voor snorkelmasker

Het recente geschil over het ‘Easybreath’-masker van Decathlon werpt nieuw licht op de bescherming die het EU-modelrecht biedt, stelt Florence Chapin. Ze bespreekt de uitspraak en de belangrijkste aandachtspunten 

Op 4 juni 2025 deed het Gerecht van de EU-uitspraak in de zaak Delta-Sport Handelskontor tegen EUIPO (zaak T-1060/23). Delta-Sport had de nietigverklaring gevorderd van de modelregistratie van Decathlon voor een snorkelmasker. Voor haar uitspraak overwoog de rechtbank of alle kenmerken van het model werden opgelegd door een technische functie (een sleutelbegrip onder het EU-modellenrecht), en of er significante visuele verschillen waren tussen het Easybreath masker en de eerdere modellen. 

In 2013 diende Decathlon een aanvraag in bij het European Union IP Office (EUIPO) voor de bescherming van het ontwerp van een snorkelmasker, bekend als het ‘Easybreath’-masker. Dit masker wordt gekenmerkt door zijn ronde vorm, brede gezichtsveld en geïntegreerde snorkel aan de bovenkant.  

In 2021 stelde een concurrerend bedrijf, Delta-Sport Handelskontor GmbH, een vordering in tot nietigverklaring van het model met het argument dat het nieuwheid en eigen karakter miste. Ter ondersteuning van haar vorderingen beriep Delta Sport zich op eerdere soortgelijke ontwerpen en op een eerder octrooi. 

Nadat de nietigheidsafdeling van het EUIPO de vordering tot nietigverklaring had afgewezen, stelde Delta-Sport beroep in - en verloor dit. De kamer van beroep oordeelde met name dat Delta-Sport niet had aangetoond dat de technische functie van het voortbrengsel uitsluitend de kenmerken van het litigieuze model had bepaald. 

Bovendien was de kamer van beroep van mening dat het model een eigen karakter had, met name door een aantal significante verschillen met een eerdere bekendmaking in een Franse octrooiaanvraag uit 1995, zoals hieronder geïllustreerd: 

Decathlon Easybreath masker	1995 Franse octrooiaanvraag (FR2720050)

Delta-Sport heeft bij het Gerecht van de EU beroep ingesteld tegen deze uitspraak met het argument dat de wezenlijke kenmerken van het litigieuze model uitsluitend worden opgelegd door de technische functie van het product. In het bijzonder stelde zij dat de ovale, afgeronde vorm van het montuur overeenkomt met de anatomie van het menselijk gezicht en dat de hoofdband uitsluitend dient om ervoor te zorgen dat het masker stevig en comfortabel op het hoofd wordt bevestigd. 

Juridisch kader en analyse  

Om de geldigheid van een ingeschreven Gemeenschapsmodel (EU) te beoordelen in het licht van de uitzondering betreffende de technische functie, moet een driestappentoets worden uitgevoerd: 

1. Bepaal de technische functie van het voortbrengsel;  

2. Analyseer de uiterlijke kenmerken, en  

3. in het licht van alle relevante objectieve omstandigheden beoordeel of deze kenmerken uitsluitend zijn ingegeven door de noodzaak om die functie te vervullen.  

Met andere woorden, het doel is om te bepalen of de technische functie de enige factor was die de keuzes van de ontwerper bij het ontwikkelen van deze visuele elementen heeft geleid. 

Afhankelijk van de complexiteit van het product kan de identificatie van de relevante uiterlijke kenmerken gebaseerd zijn op een eenvoudige visuele analyse of een diepgaander onderzoek. Bij dit laatste kan gebruik worden gemaakt van ondersteunend materiaal zoals studies, meningen van technische experts of eerdere IP-rechten die voor hetzelfde product zijn verleend. Volgens de jurisprudentie kan niet worden overgegaan tot nietigverklaring krachtens artikel 8, lid 1, van Verordening 6/2002 zolang ten minste één van de uiterlijke kenmerken van het product niet uitsluitend wordt bepaald door de technische functie. Het bestaan van zelfs maar één niet-functioneel kenmerk is voldoende om de geldigheid van het model in stand te houden. 

Omgekeerd, als alle uiterlijke kenmerken van een voortbrengsel uitsluitend door functionele eisen worden bepaald, moet het model nietig worden verklaard. Deze conclusie kan echter worden vermeden wanneer de rangschikking of configuratie van de kenmerken wordt bepaald door overwegingen die verder gaan dan louter functionaliteit - zoals wanneer de algemene rangschikking een duidelijke visuele indruk wekt die verder gaat dan louter nut (zie zaak T-574/19, punt 25). 

Het Easybreath-masker bezit de volgende uiterlijke kenmerken:  

• een wit/grijs ovaal randframe;  
• een doorzichtige lens, plat aan de bovenkant, oplopend over de neus en geleidelijk smaller wordend naar de kin toe, geplaatst in het frame;  
• Een tussenschot boven de mond en neus in een omgekeerde “V”-vorm, met een klep aan elke kant en een geventileerde afdekking in het kingedeelte  
• Een halfronde, platte snorkel die vanaf het midden tot aan het uiteinde duidelijk dikker wordt, en;  
• Een zwarte X-vormige hoofdband die in het midden is samengevoegd en aan het masker is bevestigd via twee bevestigingsogen die zich iets boven de kin bevinden. 

Beslissing van het Gerecht van de EU  

Het Gerecht bevestigde de geldigheid van de modelregistratie van het Easybreath-masker en benadrukt het volgende: 

Niet alle kenmerken van het ontwerp werden opgelegd door een technische functie: “Zowel de vorm van het frame als de configuratie van de hoofdband vloeien voort uit andere dan zuiver technische overwegingen en worden, zoals de kamer van beroep terecht opmerkt, ook beïnvloed door esthetische aspecten.”  

Bij het uitvoeren van een gedetailleerde beoordeling van de algemene indruk die het betwiste model wekt vanuit het perspectief van de geïnformeerde gebruiker, stelde de rechtbank significante visuele verschillen vast tussen het Easybreath-masker en de eerdere modellen waarop een beroep werd gedaan, met name op het gebied van proporties, vormen, bevestigingsmethoden en esthetische details. 

De uitspraak is een mooie overwinning voor Decathlon. Het illustreert dat technisch complexe producten nog steeds in aanmerking kunnen komen voor Gemeenschaps/EU modelbescherming, mits hun uiterlijk een waarneembaar creatief element bevat dat verder gaat dan louter functionaliteit.  

Voor meer informatie over het beschermen van EU-modellen, spreek met uw Novagraaf consultant of neem hier contact met ons op.  

Florence Chapin is Frans en Europees merkengemachtigde bij Novagraaf in Bordeaux. Dit artikel verscheen voor het eerst in WTR Daily, onderdeel van World Trademark Review, in juni 2025. Ga voor meer informatie naar www.worldtrademarkreview.com.