De strijd tegen namaak: Inzichten uit het USTR rapport

De Amerikaanse organisatie Office of the United States Trade Representative (USTR) geeft in het rapport “2024 Review of Notorious Counterfeit Markets” aan hoe omvangrijk het probleem van namaakartikelen is op online marktplaatsen en welke platforms een grote rol spelen bij de handel in namaak.  

In dit artikel bespreken we de belangrijkste bevindingen uit het laatste USTR-rapport over namaak. De focus ligt op de groeiende verkoop van namaakmedicijnen, de positieve ontwikkelingen sinds 2023, en een bijgewerkte ranglijst van de e-commerceplatforms met de meeste namaakactiviteiten. 

Het 2024 Report belicht de online platforms die betrokken zijn bij namaak en schending van auteursrechten. Deze activiteiten veroorzaken aanzienlijke economische verliezen voor bedrijven in de VS, smoren innovatie in de kiem en stellen consumenten bloot aan gezondheids- en veiligheidsrisico's. Het doel van het rapport is om overheden en de privésector aan te moedigen om hun acties tegen deze inbreuken op te voeren. Ook worden de positieve inspanningen van bepaalde autoriteiten en bedrijven belicht. Daarnaast worden  de markten die al in eerdere verslagen zijn geïdentificeerd, opnieuw beoordeeld op basis van de vooruitgang die al dan niet is geboekt. 

Markering van de verkoop van namaakgeneesmiddelen 

Het 2024-rapport besteedt speciale aandacht aan de groeiende dreiging van illegale online apotheken. Deze profiteren van de explosieve groei van e-commerce. Naar schatting opereert maar liefst 96% van de 35.000 wereldwijd online apotheken illegaal. Zij verkopen vervalste geneesmiddelen zonder recept, zonder toezicht en vaak met grote gezondheidsrisico’s. Deze websites bootsen legitieme platforms na onder meer door gebruik te maken van valse keurmerken, waardoor consumenten makkelijk worden misleid. Uit een onderzoek in 2023 bleek dat 54% van de consumenten ten onrechte denkt dat alle online apotheken zijn goedgekeurd door de FDA (Food and Drug Administration). 

De aankoop van geneesmiddelen bij niet-erkende online apotheken vormt een groeiend gevaar voor de volksgezondheid. De FDA waarschuwt voor de risico's van deze producten, die besmet kunnen zijn, verkeerd gedoseerd kunnen zijn of gevaarlijke stoffen kunnen bevatten. In 2023 kreeg bijna een kwart van de Amerikaanse online shoppers te maken met vervalste geneesmiddelen, een zorgwekkende stijging ten opzichte van 2021.  

De online verhandelde medicijnen zijn vaak onder onhygiënische omstandigheden geproduceerd, kunnen ineffectief of zelfs dodelijk zijn. Concrete gevallen, zoals de verkoop van behandelingen tegen kanker zonder actieve ingrediënten, illustreren de ernst van het fenomeen. 

Als reactie op deze dreiging hebben de Verenigde Staten hun repressieve maatregelen opgevoerd, waaronder aanklachten, het opleggen van levenslange gevangenisstraffen, boetes en het sluiten van websites. De FDA houdt, in samenwerking met andere agentschappen zoals Border Protection (CBP), toezicht op online activiteiten, waaronder op het dark web. In 2023 werden meer dan 1,5 miljoen nagemaakte farmaceutische producten in beslag genomen. Veel platforms zijn echter in het buitenland gevestigd, waardoor het optreden van de Amerikaanse autoriteiten wordt beperkt. Om dit te verhelpen, moedigen de Verenigde Staten internationale samenwerking aan om wetten aan te scherpen en traceerbaarheidstechnologieën te optimaliseren.  Het rapport sluit af met een oproep tot grotere waakzaamheid, betere consumenteninformatie en gecoördineerde actie op wereldschaal. 

Positieve ontwikkelingen sinds de 2023-lijst  

Sinds de publicatie van de 2023-lijst zijn er verschillende inspanningen geleverd om het aanbod van namaakgoederen te verminderen. Het verslag vermeldt dat verschillende landen hun inspanningen hebben opgevoerd: 

• In Argentinië hebben 292 operaties geleid tot de inbeslagname van talrijke namaakproducten en de arrestatie van 19 personen. 
• In Koeweit was er een recordvangst van 623.000 namaakartikelen (kleding, tassen, accessoires) ter waarde van 32,5 miljoen dollar. 
• In de Filippijnen bereikte de waarde van de in beslag genomen goederen 617,8 miljoen dollar, dankzij de verbeterde samenwerking tussen de autoriteiten. 

Ranglijst marktplaats 

1. Avito (Rusland) - avito.ru 

Avito, een van de grootste online advertentiesites in Rusland, biedt verkopers de mogelijkheid om advertenties voor namaakproducten te plaatsen zonder controle. Rechthebbenden ondervinden moeilijkheden om illegale advertenties te laten verwijderen. Zelfs in gevallen waarin verkopers expliciet verklaren dat het om namaakproducten gaat, eist Avito gedetailleerde bewijzen alvorens actie te ondernemen. Bovendien voert het platform geen proactieve maatregelen uit om recidive tegen te gaan en advertenties die verwijderd worden, duiken vaak snel weer op.  2. Bukalapak (Indonesië) - bukalapak.com 

Bukalapak is een van de toonaangevende e-commerceplatforms in Indonesië. Hoewel het platform de samenwerking met merkhouders  en de autoriteiten heeft verbeterd om namaakgoederen op te sporen, blijft de hoeveelheid frauduleuze producten hoog. De meest getroffen categorieën zijn kleding, elektronica en geneesmiddelen. Verkopers van namaakproducten worden zelden vervolgd. Opgelegde straffen zijn onvoldoende  om recidivisten af te schrikken. 

3. DHgate (China) - dhgate.com 

DHgate is een Chinees B2B-platform dat gespecialiseerd is in export en voornamelijk buitenlandse kopers bedient. Het lanceerde onlangs een proefprogramma om de bescherming van intellectueel eigendom te versterken. De initiatieven omvatten een rapportageportaal, AI-gebaseerde filtertools en hogere straffen voor verkopers die inbreuk plegen. Ondanks deze inspanningen blijft de aanwezigheid van namaakgoederen echter aanzienlijk. Verkopers gebruiken verschillende strategieën om controles te omzeilen, zoals het gebruik van codewoorden of het vervagen van logo's. Sommige rechthebbenden hebben verbeteringen gezien, maar anderen vinden dat de inspanningen van DHgate nog steeds onvoldoende zijn. 

4. Douyin Mall (China) - Douyin e-commerce 

Douyin Mall is de e-commerce tak van Douyin, de Chinese versie van TikTok. Via het platform kunnen gebruikers rechtstreeks producten kopen via video's of livestreams. Douyin beweert een systeem voor het rapporteren van namaakproducten en filtertools te hebben opgezet, maar rechthebbenden zien een explosie in de verkoop van frauduleuze producten. Het systeem voor het verwijderen van advertenties wordt als ineffectief beschouwd, met lange vertragingen en een gebrek aan feedback op de gemaakte meldingen. 

5. IndiaMART (India) - indiamart.com 

IndiaMART is een van India's grootste B2B-platforms dat kopers en leveranciers met elkaar in contact brengt. Hoewel het platform verzoeken accepteert om vervalsingen te verwijderen, is het proces lang en moeizaam. Rechthebbenden klagen ook over het gebrek aan proactieve controle en certificering van verkopers. Naar schatting is meer dan 50% van de producten die op IndiaMART worden verkocht namaak, vooral in de farmaceutische, elektronica- en textielsector. 

6. Pinduoduo (China) - pinduoduo.com 

Pinduoduo is een zeer populair sociaal handelsplatform in China. Ondanks de verklaarde initiatieven van het platform om namaak te bestrijden, melden rechthebbenden een massale aanwezigheid van frauduleuze producten. De site lijkt niet echt samen te werken met merkhouders om deze problemen op te lossen. Het verwijderen van advertenties duurt buitensporig lang (tot twee weken) en de verkopers van namaakproducten blijven vrij opereren. Bovendien worden sommige gesponsorde verkopers valselijk bestempeld als "geautoriseerd", waardoor consumenten misleid worden en denken dat ze officiële producten kopen. 

7. Shopee (Singapore) - shopee.com 

Shopee is een online winkelplatform dat actief is in verschillende Aziatische en Latijns-Amerikaanse landen. De aanwezigheid van namaakgoederen verschilt van regio tot regio: terwijl het platform in Taiwan relatief goed onder controle lijkt te zijn, is het probleem in Indonesië, Maleisië, de Filippijnen en Vietnam veel ernstiger. Shopee heeft geïnvesteerd in een portaal voor klachten over inbreuk op intellectueel eigendom en heeft de verificatie van verkopers in bepaalde landen opgevoerd. Er zijn echter nog steeds tekortkomingen, waaronder een te laks beleid ten aanzien van terugkerende verkopers. Shopee staat nog steeds toe dat verkopers die zijn gerapporteerd hun handel voortzetten, wat de strijd tegen namaak belemmert. 

8. Taobao (China) - taobao.com 

Taobao, onderdeel van de Alibaba Group, is een van de grootste online markten ter wereld. Alibaba heeft mechanismen ingevoerd om de strijd tegen namaak te intensiveren en werkt samen met de autoriteiten. Rechthebbenden blijven echter bezorgd over de toename van namaak op het platform. Een van de grootste problemen is de interne reorganisatie van Alibaba, die de middelen voor de bestrijding van namaak lijkt te hebben verminderd. Daarnaast bemoeilijken de strenge criteria voor het melden van inbreuken het proces om advertenties te verwijderen. Tot slot zijn verkopers van namaakproducten van hoge kwaliteit, die hun producten verkopen tegen prijzen die dicht bij het echte artikel liggen, moeilijker op te sporen en uit te schakelen. 

De 2024 evaluatie van bekende markten benadrukt het voortbestaan van digitale en fysieke kanalen die namaak en piraterij sterk vergemakkelijken, ondanks enige vooruitgang. Anonieme opslagplatforms, bulletproof hostingdiensten, sociale netwerken en e-commercesites spelen een centrale rol in de distributie van illegale inhoud en namaakgoederen. Hoewel sommige platforms inspanningen hebben geleverd om de  maatregelen tegen namaak te versterken, blijven de resultaten over het algemeen onvoldoende. 

Vertragingen bij het verwijderen van frauduleuze inhoud, het ontbreken van proactieve maatregelen en het blijven toestaan van recidivisten vormen grote obstakels in de strijd tegen namaak. Het is daarom cruciaal dat digitale platforms hun samenwerking met rechthebbenden intensiveren, geavanceerde opsporingsmiddelen inzetten, meldingsprocedures eenvoudiger maken en strengere sancties toepassen. Tegelijkertijd moeten merkhouders actief blijven investeren in hun bescherming door een doordachte en flexibele strategie te volgen. 

Alleen door gezamenlijke, continue en resoluut proactieve actie van alle betrokken partijen kunnen we namaak effectief bestrijden. Wil je weten hoe je jouw merk online beschermt? Bekijk dan onze video over de Online Brand Protection Tool en meld je aan voor ons aankomende webinar op 17 juni: “Fight back against scams: How to protect your brands on social media and e-commerce sites” en ontdek hoe je online inbreuken vroegtijdig kunt opsporen, voorkomen en aanpakken. 

Plan ook een persoonlijke afspraak met ons team tijdens de ECTA-conferentie om jouw Online Brand Protection-strategie te bespreken en samen de beste aanpak te bepalen, neem hier contact met ons op.

Dit artikel is geschreven door Marc-Emmanuel Mellet, merken- en modellen consultant en hoofd van de afdeling Domeinnamen en Internet, Novagraaf, Frankrijk.