Nieuw EU beschermingsregime voor ambachtelijke en industriële Geografische Aanduidingen

Producenten die traditionele producten uit een regio maken (denk aan Limburgse vlaai), hebben een nieuw juridisch instrument om hun producten te beschermen tegen namaak en oneerlijke handelspraktijken in de hele Europese Unie.

Vanaf 1 december 2025 kunnen zij een ​​geografische aanduiding voor hun ambachtelijk of industrieel product aanvragen. Zij krijgen hiermee dezelfde juridische status en bescherming die EU-producenten van landbouwproducten, wijn en gedestilleerde dranken al sinds 1992 genieten.  

Wat zijn Geografische Aanduidingen?

Geografische Aanduidingen (“geographical indications”, GA’s) zijn een vorm van intellectueel eigendom waarvan de essentiële kenmerken aan hun plaats van herkomst verbonden zijn. Bijvoorbeeld omdat deze locatie een bepaalde bodem en een bepaald klimaat heeft, die het mogelijk maken om druiven met een bepaalde smaak te telen.

Of omdat de specifieke productietechnieken het mogelijk maken om glas met een bepaalde structuur en uiterlijk te maken. Beide soorten producten - wijn (zoals bijvoorbeeld Chablis) en glaswerk (zoals bijvoorbeeld Murano) - zijn voorbeelden van twee verschillende soorten geografische aanduidingen, namelijk, landbouwproducten, wijn en gedistilleerde dranken, aan de ene kant, en ambachtelijke en industriële producten, aan de andere kant.

Tot voor kort bestond de EU-bescherming alleen voor landbouwproducten, wijn en gedistilleerde dranken. Het gebrek aan rechtszekerheid en de versnipperde bescherming op EU-niveau met betrekking tot de bescherming van ambachtelijke producten leidden tot oneerlijke praktijken bij de productie en verkoop ervan. Veel producenten van ambachtelijke producten zijn kleine ondernemingen, zoals eenmanszaken of familiebedrijven, en het ontbreken van sterke rechtsbescherming op EU-niveau maakte hen bijzonder kwetsbaar.

Wat zal er veranderen?

Vanaf 1 december 2025 is juridische bescherming voor ambachtelijke en industriële producten in de hele EU mogelijk. Op die datum treedt EU-verordening betreffende de bescherming van geografische aanduidingen voor ambachtelijke en industriële producten 2023/2411 in werking. Het belangrijkste doel van de invoering van deze nieuwe regime is de producenten van ambachtelijke en industriële producten in staat te stellen om efficiënter op te treden tegen inbreuken en daarmee zelf meer omzet te genereren. Het nieuwe regime zal ook garanties van authenticiteit, oorsprong en kwaliteit van ambachtelijke producten bieden en daarmee ook de consumenten beter beschermen tegen namaak.

Registratieprocedure

De status van een Geografische Aanduiding (GA) wordt aan een ambachtelijk of industrieel product verleend na het voltooien van een registratieprocedure. Deze registratieprocedure zal – als regel – uit twee fasen bestaan:

1. Producenten dienen hun GA aanvragen in bij de aangewezen bevoegde autoriteiten van hun land voor beoordeling op nationaal niveau.

2. Succesvolle aanvragen worden vervolgens door de nationale autoriteiten doorgestuurd voor verdere beoordeling en goedkeuring door het EUIPO.

In de regel is het EUIPO de belangrijkste bevoegde autoriteit die verantwoordelijk zal zijn voor het toezicht op de nationale en EU-fasen van het onderzoek en de registratie. In specifieke gevallen zal de Europese Commissie de bevoegdheid hebben om te beslissen over de goedkeuring van GA-aanvragen.

In sommige gevallen is een rechtstreekse aanvraagprocedure bij het EUIPO beschikbaar voor producenten uit lidstaten die van de Europese Commissie een ontheffing hebben verkregen van de verplichting om een ​​nationaal systeem op te zetten.

Zodra de registratie van de geografische aanduiding is voltooid, wordt deze gepubliceerd in het register van de Unie. Producenten kunnen het GA-symbool op het product en de etikettering aanbrengen.

GA’s als motor voor welvaart, authenticiteit en kwaliteit

GA’s zijn krachtige juridische instrumenten voor de bescherming van unieke lokale kennis en ambacht en van iedereen die bij de productie ervan betrokken is zoals boeren, producenten, en ambachtslieden. Na het verlenen van bescherming voor landbouwproducten, wijn en gedistilleerde dranken, is het invoeren van het beschermingsregime voor ambachtelijke en industriële producten een belangrijke stap waarbij recht wordt gedaan aan hun belangrijke rol in de ontwikkeling van het menselijk potentieel, bescherming van het cultureel erfgoed en het scheppen van lokaal en nationaal welvaart.

Bent u producent van producten waarvan de essentiële kenmerken aan hun plaats van herkomst verbonden zijn, spreek met uw Novagraaf consultant of neem hier contact met ons op om u te laten adviseren over de mogelijkheden van bescherming. Abonneer op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws.

Dit artikel is geschreven door Volha Parfenchyk, werkzaam op de afdeling Knowledge Management op ons kantoor in Amsterdam.